Ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι έρχονται σε επαφή με τη «διαμεσολάβηση». Ολοένα και περισσότεροι επιστήμονες παίρνουν την απόφαση να γίνουν «διαμεσολαβητές». Σε τι συνίσταται όμως η συγκεκριμένη διαδικασία; Πού βοηθάει την κοινωνία και πού τη δικαιοσύνη; Ποια τα οφέλη και ποιο το μέλλον; Τι χρειάζεται να διαθέτει κανείς για να γίνει ένας καλός διαμεσολαβητής;

Πριν λίγο καιρό, ο Δικηγορικός Σύλλογος Λάρισας και το Επιμελητήριο Λάρισας, συνεργάστηκαν, διαβλέποντας τα οφέλη του νέου αυτού θεσμού και ίδρυσαν το  Ινστιτούτο Κατάρτισης Διαμεσολαβητών Λάρισας. Με «οδηγό» τον πρόεδρο του Ινστιτούτου αυτού και έναν εκ των πλέον έμπειρων νομικών της πόλης, τον Χρήστο Μπραζιώτη, επιχειρούμε να ιχνηλατήσουμε τη νέα αυτή διαδικασία. Μια διαδικασία που μας αφορά όλους…

Τι είναι η διαμεσολάβηση;

Διαμεσολάβηση είναι ένας εξωδικαστικός τρόπος επίλυσης μιας αστικής ή εμπορικής διαφοράς. Αποτελεί μία ταχεία αποτελεσματική και εμπιστευτική διαδικασία διευθέτησης μιας αντιδικίας, χωρίς την προσφυγή στην δικαστική οδό. Ουσιαστικά πρόκειται για μία διαρθρωμένη διαδικασία διαπραγμάτευσης στην οποία προσέρχονται τα αντίδικα μέρη, μετά των δικηγόρων τους, και με την συνδρομή ενός τρίτου προσώπου, του διαμεσολαβητή, αναπτύσσουν έναν διάλογο, με σκοπό να αμβλυνθούν οι αντιθέσεις και να επιτευχθεί με κοινή συμφωνία η επίλυση της διαφοράς .Ο διαμεσολαβητής, ο οποίος έχει ειδική εκπαίδευση και πιστοποίηση, δεν εκδίδει απόφαση, αλλά συμβάλλει στο να εκτιμήσουν τα μέρη καλύτερα την αρχική τους θέση και την ορθότητα αυτής, να λάβουν υπόψιν τα συμφέροντα και του άλλου μέρους και να καταλήξουν εφόσον αυτό καταστεί εφικτό σε μία κοινή συμφωνία μέσα από τις αναγκαίες συγκλίσεις των θέσεων τους.

Τι ήταν αυτό που οδήγησε στη θέσπιση αυτής της διαδικασίας;

Σκοπός της διαμεσολάβησης είναι η συμβιβαστική επίλυση μιας διαφοράς χωρίς να είναι αναγκαία  η προσφυγή στη δικαιοσύνη. Η υπερφόρτωση των δικαστηρίων της χώρας και η αποτυχία των επανειλημμένων κατά καιρούς νομοθετικών πρωτοβουλιών περί αποσυμφόρησης των δικαστηρίων της Επικράτειας οδήγησε την Πολιτεία στη θέσπιση του θεσμού αυτού, που στο εξωτερικό εδώ και πολλά χρόνια έχει υιοθετηθεί με ιδιαίτερα θετικά προς το στόχο αυτό αποτελέσματα. Παράλληλα δε με τη συνακόλουθη αύξηση της ταχύτητας απονομής της δικαιοσύνης επιδιώκεται με τον τρόπο αυτό και η εξοικονόμηση πόρων για το κράτος. Επιπλέον με την εγκαθίδρυση της νέας αυτής διαδικασίας επίλυσης διαφορών επιχειρείται η υιοθέτηση από την κοινωνία μιας νέας κουλτούρας στον τρόπο αντιμετώπισης των διενέξεων, όπως άλλωστε, συνάδει σε μία σύγχρονη κοινωνία του εικοστού πρώτου αιώνα.

Γιατί θα πρέπει να υπάρχει διαμεσολαβητής από τη στιγμή που τον ρόλο αυτό μπορεί να τον παίξει ο δικηγόρος;

Η αλήθεια είναι ότι οι δικηγόροι έως σήμερα προσπαθούσαν πάντα να επιλύσουν προς το συμφέρον των εντολέων τους τις διαφορές επιδιώκοντας τη βέλτιστη δυνατή λύση. Το ρόλο αυτό δεν θα πάψουν να τον υπηρετούν ούτε στο μέλλον. Παρά ταύτα η αλήθεια είναι ότι επειδή έκαστος δικηγόρος έχει ως αφετηρία το συμφέρον του εντολέα του, η παρουσία ενός τρίτου προσώπου, με τον οποίον δεν θα συνδέονται τα μέρη με σχέση εξάρτησης ή εντολής, παρέχει τα εχέγγυα μιας πιο αντικειμενικής προσέγγισης του προβλήματος, έτσι ώστε τα μέρη να αναπτύξουν σχέση εμπιστοσύνης προς το πρόσωπο αυτό, γεγονός που θα προσδώσει στον διάλογο μια έντονη δυναμική και εν τέλει μια αυξημένη πιθανότητα επίτευξης ενός συμβιβασμού.

Σε τι ωφελεί ο θεσμός της διαμεσολάβησης;

Τα οφέλη της διαμεσολάβησης είναι πολλαπλά. Καταρχήν η επίλυση μιας διαφοράς με τη διαδικασία της διαμεσολάβησης είναι σαφώς πιο οικονομική από μια πολύχρονη δικαστική διαμάχη, όπου τα έξοδα των αλλεπάλληλων δικαστηρίων είναι πολλαπλάσια. Επιπροσθέτως, ενώ οι δικαστικές αντιδικίες, οι οποίες έχουν συγκρουσιακό χαρακτήρα, δημιουργούν τεταμένη ατμόσφαιρα ανάμεσα στα διάδικα μέρη, με τη διαμεσολάβηση που είναι συνθετική και συναινετική διαδικασία επιτυγχάνεται η διατήρηση ενός σαφώς καλύτερου επιπέδου σχέσεων μεταξύ των αρχικώς αντιπαρατιθέμενων μερών. Ακολούθως, η διαδικασία της διαμεσολάβησης έχει πολύ μικρότερη ψυχική επιβάρυνση κατά τη διευθέτηση της διαφοράς από την αντίστοιχη διαδικασία ενώπιον μιας δικαστικής αίθουσας. Επιπλέον η διαμεσολάβηση είναι πολύ ταχύτερη σαν διαδικασία και το αποτέλεσμά της άμεσο σε σχέση με την χρονοβόρα ολοκλήρωση μιας δίκης, Τέλος, η διαδικασία ενώπιον του διαμεσολαβητή είναι απόλυτα εμπιστευτική, δεν τηρούνται πρακτικά, δεν μπορεί ο διαμεσολαβητής να καταθέσει ως μάρτυρας σε τυχόν μελλοντικό δικαστήριο για όσα διημείφθησαν  ενώπιόαζν του και ως εκ τούτου επιτυγχάνεται μέσω της διαδικασίας αυτής η προστασία τυχόν ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων των διαδίκων.

Ποια είναι τα προσόντα που πρέπει να έχει ένας καλός διαμεσολαβητής;

Ο διαμεσολαβητής είναι ένα τρίτο πρόσωπο, το οποίο έχει εξειδικευμένες γνώσεις, έχει περάσει μία συγκεκριμένη εκπαίδευση και έχει πιστοποιηθεί για αυτές από το Υπουργείο Δικαιοσύνης. Με τις πρακτικές που έχει διδαχθεί προσπαθεί να αναπτύξει ένα διάλογο που θα κατατείνει στην άμβλυνση των διαφορών, στη μείωση της έντασης της αντιδικίας ανάμεσα στα μέρη, με σκοπό εν τέλει να βρουν αυτά μία κοινή αποδεκτή λύση. Αναπτύσσει δηλαδή έναν διάλογο, προσπαθώντας να βρει την ουσία της διαφοράς, ώστε τα μέρη να έρθουν πιο κοντά και εν τέλει να επέλθει ο αναγκαίος συμβιβασμός. Ο διαμεσολαβητής λοιπόν  πέραν των ειδικών γνώσεων και τεχνικών θα πρέπει να διαθέτει μεταξύ των άλλων αρετών υπομονή, επιμονή, διακριτικότητα και προσαρμοστικότητα, ενώ συγχρόνως επιβάλλεται να είναι αμερόληπτος, ανεξάρτητος και να τελεί τα καθήκοντά του με υψηλά πρότυπα  επαγγελματισμού και αξιοπιστίας.

Πόσοι είναι οι πιστοποιημένοι διαμεσολαβητές στη Λάρισα αυτή τη στιγμή;

Η Λάρισα έχει την αγαθή συγκυρία να έχει εξαιρετικούς διαμεσολαβητές, περίπου 70, οι οποίοι όχι μόνο έχουν περάσει το βασικό στάδιο εκπαίδευσης, αλλά πολλοί εξ αυτών έχουν συνεχίσει την επιμόρφωση, παρακολουθώντας διαρκώς προγράμματα μετεκπαίδευσης.

Γιατί προχωρήσατε -σαν Δικηγορικός Σύλλογος Λάρισας- στη σύμπραξη με το Επιμελητήριο;

Το ΙΝΚΑΔΙΛ αποτελεί σύμπραξη του Δικηγορικού Συλλόγου και του Εμπορικού Επιμελητηρίου Λάρισας, δύο φορέων, οι οποίοι από την πρώτη στιγμή αγκάλιασαν το συγκεκριμένο θεσμό, διαβλέποντας τα οφέλη για την κοινωνία. Η συνεργασία αυτή, η οποία κατέστη εφικτή μέσω του νομοθετικού πλαισίου όχι μόνο επαύξησε τις δυνάμεις που ωθούν τον νέο θεσμό, αλλά άφησε στην τοπική κοινωνία και ένα σημειολογικό αποτύπωμα σύνθεσης και σύμπραξης, που αποτελεί άλλωστε συστατικό στοιχείο της διαμεσολάβησης.

Πόσο σημαντικό είναι για την κοινωνία να ισχυροποιηθεί το Ινστιτούτο Κατάρτισης Διαμεσολαβητών Λάρισας και σε τι στοχεύετε με τα νέα προγράμματα επιμόρφωσης των διαμεσολαβητών;

Το Ινστιτούτο Κατάρτισης Διαμεσολαβητών παρέχει στη Λάρισα και ευρύτερα στην Κεντρική Ελλάδα τη δυνατότητα να αποκτήσουν, όσοι διαθέτουν πτυχίο ΑΕΙ, τις εξειδικευμένες γνώσεις και να αναπτύξουν τις δεξιότητες εκείνες, που είναι αναγκαίες, για να πιστοποιηθούν από το Υπουργείο Δικαιοσύνης, ως διαμεσολαβητές. Παράλληλα το Ινστιτούτο στοχεύει στην επιμόρφωση των νυν υφιστάμενων διαμεσολαβητών προκειμένου οι τελευταίοι να εξελίξουν ακόμα περισσότερο τις δεξιότητές τους και να ενημερωθούν για όλες τις τελευταίες τεχνικές διαπραγμάτευσης.

Έχετε μεγάλη εμπειρία στη νομική επιστήμη και στις νομικές διαδικασίες. Ποιο πιστεύετε πως είναι το μέλλον του θεσμού της διαμεσολάβησης και τι άλλο πρέπει να γίνει;

Η αλήθεια είναι ότι ο θεσμός της διαμεσολάβησης από το 2010 έως σήμερα πέρασε από πολλά στάδια. Πλέον με την υποχρεωτική εφαρμογή του σε συγκεκριμένες κατηγορίες υποθέσεων θα διαπιστωθεί εν τέλει η αποδοχή ή μη αυτού από την Ελληνική κοινωνία. Προσωπικά πιστεύω ότι ο θεσμός της διαμεσολάβησης έχει μέλλον στην Ελλάδα, καθώς η κουλτούρα της αντιδικίας πλέον αρχίζει να αλλάζει και οι πολίτες αναζητούν νέες πιο πολιτισμένες και ευέλικτες πρακτικές επίλυσης των διαφόρων τους, ενώ παράλληλα και  οι δικηγόροι, με την ευρύτητα του πνεύματος που τους διακρίνει, επιδιώκουν την επιμόρφωσή τους με νέες δεξιότητες και πρακτικές διαχείρισης των συγκρούσεων. Στην πορεία όμως για την επιτυχή κατάληξη του νέου θεσμού και την αποδοχή του από την κοινωνία, θα πρέπει να συνδράμουν τόσο η Πολιτεία όσο οι αρμόδιοι φορείς με συνεχείς  δράσεις προώθησης αυτού και εξοικείωσης των πολιτών με την νέα αυτή διαδικασία. Στο πλαίσιο αυτό θα έπρεπε να ενταχθούν και οι διαφορές με το Δημόσιο στο πεδίο εφαρμογής του, ως μια σημειολογική τουλάχιστον κίνηση υποστήριξής του από το Κράτος. Οι όποιες πρωτοβουλίες όμως της Κυβέρνησης ή των αρμοδίων Φορέων θα πρέπει να είναι σταδιακές και μελετημένες, ώστε να δίνεται η δυνατότητα να απορροφηθούν αυτές καλύτερα από το δικαιικό σύστημα και να ενταχθούν ομαλότερα στην κοινωνική συνείδηση επίλυσης των συγκρούσεων.

Του ΛΕΥΤΕΡΗ ΠΑΠΑΣΤΕΡΓΙΟΥ
Αναδημοσιεύετε από το larissapress.gr